Vajtimi i bufit t'vocërr

http://numerocinqmagazine.com/2013/09/15/vaclav-havels-little-owl-the-poetics-of-dissidence-david-celone/

Vajton bufi i vocërr i dijes:

“Sa bukur kalbja zhezhitet.”

Korija e pishave lehtas thot’:

“Mjaft tash’, ankohesh kot.”

Nji gjarpën fërsh’llen: “Dashni për harenë e varrezës.”

Nji lule lavde thur:

“Kur shpirtin ambiciet e shujtën?”

 “Hap sytë,” pishat teptisin

“Le t’kutërbojë,” lulet fëshf’risin

“Kurrë mos e ban, bash,”

th’rret gjuha e nanës me ngulm,

“n’mërzinë pararendëse të mugut

ma pak i forti ti ji.”

Pisha qillon: “Arsy'ja kalbet.”

Lulet vikasin: “E buk'ra qelbet.”

Gjarpëri këlthet: “Varrezë parajsë,

e qetë e memece tash’.”

Kurrë s’duhet, un’ kjaj,

n’dobi të tonit vend

nën ngërdheshjet e mugut

t’duhet me rezistue.

Me rr’mue. Me qindrue. Me ngulmue...

- Václav Havel, 1977


Përktheu Jeta Deda

Majë zgjedhe

http://www.internal.org/Sylvia_Plath/Above_the_Oxbow

nga Sylvia Plath

Bash në kët’ luginë akademish të mshehuna
S’kemi male, por kodra të cungueme që rriten përreth,
Prej Adirondakësh[1] në monadnokë[2] veriorë,
Rrethveti suka shkëmbore hauzesh i drejtohen Everestit.
Der tash, janë ma t’mirat e tufimit në naltësi: prej
Krahasimesh të mbytjeve në thinjat e argjendta
Kthehesh në Konektikat, niveli i ujit
Rrafshohet në fermat Hadli, kryelarta mjaft
Madhështi të ashtuquejtuna ma shumë se kodra.
Blertë, gjithça e blertë, qëndrojnë në nyjat e shpinës s’tyne
Përkundër tonit qiell: janë çka duken jugore
Lart rrugës së kandshme në Mein. Tue drejtpeshue format e tyne
Mes t’nuhatunit të katranit t’dhomave me letër murale all,
Tumojnë freskinë e verës në t’pamen tonë.

Njerëzve të cil’t jetojnë në shtratet e lugajave
Lartësohen peizazhet, breglohen kurrizet e majave, duket
Se asht ba për t’iu ngjitë. Nji logjikë pekuliare
Tu u ngjitë për me zbritë nëse ofiqin e
Fillojmë sikur me qenë ofiqi me t’cilin e mbyllim,
Por duket i qartë shndërrimi i majave që munden me na mbajtë
Në rrugën e kithtë, pavarësisht zhdrejtësisë
Lutu dhe për tokën, për të fundit guriçkë
Xeherorët do të zhvendosen e ngushtojnë konceptin e hapsinës, çmurosin
Horizontet përtej vizionit, derdhin vizionin
Pas horizontesh, tejkalojnë cepat e syve
Për me thëthtue vëllimin. Ne ngjitim shpresat
E një këqyrjeje flegrash të mbylluna rrëpirash,
Mrekullue nga e blerta, nën qiellin e gjelbër-kokërrzue

Në blu. Majat përcaktojnë vetveten si vende
Ku asgjë ma e naltë s’mund të vërehet. Tatëpjetë duket
Se ndiqen nga shigjeta të shpejta e të zeza në gjurmët e tyne
Të lakut të vorbullave ajrore dhe harkut përmes ajrit në çlodhjen
Tonë, që kur asnjë cep gjethesh nuk trazohet nalt
E këtu ngjiten prapë të veshuna n’gjethe. L’kurat e ngjyeme
Hoteli qindravjeçar mban karakatinat e veta
Veranda katërshtegshe, sipër vrojtimesh
Brinj’t e ramë t’anijes e njëherë të shquemes
Hekurudhë kabllore, dëshmitare në ikje
Të kohës, dhe lavdive që ikin me kohën. Një qëndrim vrojtues
Mban gjysa dollarësh për pjerrësitë
E gjendjes së pamjes, i reklamon sodë, i nxjerr në pah pikëpamjet,
Një dritë fekste e pikturonte zgjedhën gri

E pikturon heshtjen e zbehtë qendërzuese të lumit.
Si trëndafila që shpojnë kërmëzën e vet në një pasqyrë. Mizëri
Rrjedhash t’paqëllimta --- krejt vetëm
Pikëzohet çalltisja e këllëfeve valore që veç prangosin, të humbuna
Në rregullin e thjeshtzuem të qiellit -
Perspektivat hyjnore. Vend e pa vend, fushat e largëta udhëhiqen
Prej vijash të blerta dhe lirue prej të gjithash e prej farash
Të kokave të shpargut. Makinat vrapojnë mes rruazash
Të lmueta e shumngjyrshe në rrugët e lidhuna e gjindja shëtit
Drejtpërdrejt përmes gjelbërimit pranveror.
Gjithça asht paqe dhe rregull poshtë. Deri vonë ne
Jetuem nën hijet e papafingove t’nxeta
Dhe kurrë nuk pamë sa freskët mundena me lëvizë. Përnjëherë
Të qamet e bulkthit, një heshtje e naltë i qetëson.

përktheu: Jeta Deda

---

[1] Malet Adirondak (Adirondack) janë një formacion i pazakontë gjeologjik në lobin verilindor të lartësive njujorkeze në Sh.B.A. (shënime të përkthyesit)

[2] Monadnoku është një lloj inselbergu, shkëmb i kodërzuar e izoluar; mal i vogël që rritet befas nga një nivel me pjerrësi të butë.

Francis Steegmuller 
“Apollinaire: Poet Among the Painters”, 

NY: Farrar, Straus, 1963, f. 89.


N’vizitën e vet t’dytë në Londër, Apollinare bujti tek i njëjti mik shqiptar i tij. Kisha bujtë edhe pak kohë ma parë tek Faïk bég Konitza në Londër, i cili qe martu’ dhe jetonte në Çingford. 

Ishte prandverë e ne shëtitnim nëpër vise e kalonim kohë tue pa njerëzit tue luejtë golf. Pak para se me mbrritë unë, Faïk bég Konitza kishte ble do pula për me pasë vezë t’freskëta; por kur i mori e kishte të pamundun me i hangër. Dhe asht e vërtetë, si mundesh me i hangër vez’t e pulave që i njef personalisht dhe që i ke ushqy’ vetë? Shpejt pulat filluen me hangër vez’t e veta dhe kjo e tronditi randë Faïk bég Konitzën derisa i vërente shpendët e mjerë tue u zmbrapsë; ai nuk i la ma gjatë me dalë prej qymezit t’vocërr, ku prej tash ato kishin nisë me vra e me hangër njana-tjetrën, përveç njanës që mbijetoi dhe e mbajti veten, e vetmueme e fitimtare. Atë e kohë e pata vërejtë. Ishte ba e egër dhe e tërbueme; ndërkaq ish’ nxi dhe kish’ humbë peshë boll, aq sa filloi me u dukë si sorrë; në kohën kur u largova, i kishin ra puplat dhe ishte shnd’rru në nji lloj miu.

Kur erdhi koha e revolucionit turqeli, Faïk bég Konitza planifikoi kthimin n’vend të vet. Por gjanat nuk ndodhën siç ai desh’ dhe kur revolta po përcillej n’Shqipni, ai u nis menjiherë për n’Amerikë...

Astrit Tzani, "englisht a shqyp"?